Türk Dün­ya­sı Af­ga­nis­tan İçin Bir Araya Ge­li­yor

25 Eylül 2021
0 Yorum Yapıldı Yorum Yaz
1443 defa okundu.
Türk Dün­ya­sı Af­ga­nis­tan  İçin Bir Araya Ge­li­yor

Af­ga­nis­tan’daki ge­liş­me­ler bağ­la­mın­da bir sü­re­dir Türk Dün­ya­sı ve daha özel­de Orta Asya ül­ke­le­ri­nin Tür­ki­ye ile bir zir­ve­de bu­luş­ma­sı ve gerek dün­ya­ya ve­ri­lecek mesaj ge­rek­se yeni Ta­li­ban yö­ne­ti­mi­ne iliş­kin olası sü­reç­le­rin plan­lan­ma­sın­da ortak tavır ve söy­lem ge­liş­ti­ril­me­si ge­rek­ti­ği­ni ifade edi­yo­rum.
Zira hem so­run­dan doğ­ru­dan et­ki­le­necek ol­ma­la­rı hem de so­ru­na çözüm üre­te­bi­lecek ka­pa­si­te­le­ri ile Öz­be­kis­tan, Türk­me­nis­tan, Kır­gı­zis­tan, Ka­za­kis­tan’ın ve Ta­ci­kis­tan’ın özel bir yeri bu­lu­nu­yor. Bil­has­sa Af­ga­nis­tan’ın ku­ze­yin­de yo­ğun­la­şan Özbek, Türk­men, Kır­gız nü­fu­su­nun ge­le­ce­ği ül­ke­nin de­mog­ra­fi­si kadar aynı za­man­da böl­ge­den yan­sı­ya­cak göç dal­ga­sı için de önem arz edi­yor.
Bu kit­le­yi mu­ha­fa­za ede­bil­mek göç ha­re­ket­li­li­ği­ni de daha gü­ney­de kar­şı­la­ya­bil­mek an­la­mı­na ge­li­yor.
Bugün artık o as­ke­ri üsler ol­ma­sa da ABD’nin Af­ga­nis­tan’dan çe­kil­me son­ra­sı Mer­ke­zi Asya’da yeni bir açı­lım yap­ma­yı ar­zu­la­dı­ğı­nı ifade etmek ge­re­kir. Rusya ve Çin’in Af­ga­nis­tan üze­rin­den böl­ge­ye etki etme is­te­ği biraz da Tür­kis­tan hat­tı­na yan­sı­ya­cak ge­liş­me­ler­le il­gi­li­dir.
Ay­lar­dır yap­tı­ğım çağrı ni­ha­yet üst düzey bir baş­lan­gıç ya­pı­yor. Bu ayın 27’sinde Türk Ke­ne­şi (Kon­se­yi) üyesi ül­ke­le­rin dı­şiş­le­ri ba­kan­la­rı İstan­bul’da Af­ga­nis­tan baş­lı­ğı ile bir araya ge­li­yor­lar.
Tür­ki­ye, Ka­za­kis­tan, Kır­gı­zis­tan, Öz­be­kis­tan, Türk­me­nis­tan ve Azer­bay­can ile bir­lik­te bir AB üyesi ola­rak kon­sey­de yer alan Ma­ca­ris­tan’ın bu sa­ha­da­ki iş­bir­li­ği­nin güç­len­di­ril­me­si Tür­ki­ye’nin böl­ge­sin­de­ki etki ka­pa­si­te­si­ni ve kü­re­sel güç den­ge­le­rin­de­ki ko­nu­mu­nu et­ki­le­ye­bi­lecek bir po­tan­si­yel ta­şı­mak­ta­dır. Türk­me­nis­tan şu anda Kon­sey içe­ri­sin­de resmi ola­rak bu­lun­ma­sa da Kasım ayın­da İstan­bul’da ger­çek­le­şecek zir­ve­de göz­lem­ci üye ola­rak ka­tıl­ma­sı plan­lan­mak­ta­dır.
Türk Ke­ne­şi son dö­nem­de ciddi bir atı­lım içe­ri­sin­de…
Si­ya­sal ko­nu­lar başta olmak üzere eği­tim, tu­rizm, ulaş­tır­ma, güm­rük, tu­rizm gibi 11 alt baş­lık­ta iş­bir­li­ği­ni plan­la­mak­ta ve ko­or­di­ne et­mek­te.
Bu sa­ye­de diğer iliş­ki­li ku­ru­luş­lar da fa­ali­yet­le­ri­ni ar­tır­mak­ta…
Bu çer­çe­ve içe­ri­sin­de Türk Dün­ya­sı 300 mil­yon nü­fu­su, 4.5 mil­yon ki­lo­met­re­ka­re­lik yü­zöl­çü­mü, yak­la­şık 2 tril­yon do­lar­lık eko­no­mik bü­yük­lü­ğü ile ulus­la­ra­ra­sı sis­tem içe­ri­sin­de daha gö­rü­nür hale gel­miş­tir.
Ve üs­te­lik Türk Dili ko­nu­şan­lar te­me­lin­de ir­de­le­di­ği­miz­de Mo­ğo­lis­tan ve Çin iç­le­rin­den, ba­tı­da Vi­ya­na’ya kadar; ku­zey­de Si­bir­ya’dan, gü­ney­de Bağ­dat, Ak­de­niz hat­tı­na kadar uza­nan büyük coğ­raf­ya­da Türk dili ko­nu­şan in­san­la­rın var­lı­ğı aşi­kar­dır.
Öte yan­dan bu imkan ve ka­bi­li­ye­ti­ne rağ­men Türk Dün­ya­sı nü­fu­su açı­sın­dan si­ya­si sı­nır­la­rı­nın çok öte­sin­de bir anlam ifade eder­ken nü­fu­zu ba­kı­mın­dan bu sı­nır­la­rın dı­şın­da hak et­ti­ği bir­lik­te­lik ru­hu­nu uzun süre or­ta­ya çı­ka­ra­ma­mış­tır.
As­ke­ri ve gü­ven­lik sa­ha­sın­da da iş­bir­li­ği adım adım inşa edil­me­li­dir.
Bu­ra­dan ha­re­ket­le Türk Dün­ya­sı­nın as­ke­ri güç ka­pa­si­te­si­ne iliş­kin bazı ve­ri­le­ri bir araya ge­tir­di­ği­miz­de Türk dün­ya­sı­nın sa­vun­ma har­ca­ma­la­rı­na ayır­dı­ğı büt­çe­si­nin 45 mil­yar do­la­ra yak­laş­tı­ğı ve top­lam asker sa­yı­sı­nın 17.7 mil­yon se­vi­ye­sin­de ol­du­ğu an­la­şıl­mak­ta­dır.
Bu as­ke­ri büt­çe­nin %42’si, top­lam asker sa­yı­sı­nın da %53’ü Tür­ki­ye’dedir.
Son yıl­lar­da Azer­bay­can, Öz­be­kis­tan ve Ka­za­kis­tan’daki ha­re­ket­li­lik dik­kat çek­mek­te­dir.
İşte önem­li olan böl­ge­de ve dün­ya­da­ki yeni ge­liş­me­ler kar­şı­sın­da en doğru ko­nu­mu ala­bil­mek­tir.
Emin olun Türk Cum­hu­ri­yet­le­ri ara­sın­da­ki iş­bir­li­ği­nin meş­ru­iye­ti ve da­ya­nak­la­rı AB’nin ku­ru­luş sü­re­cin­de or­ta­ya çıkan ko­şul­lar­dan ge­ri­de de­ğil­dir.

YORUMLAR Bu Yazıya Henüz Yorum Yapılmadı.. Belki İlk Yorumu Sen Yapmalısın..

SOSYAL MEDYA BİZİ TAKİP EDİN